Categorie: Jeugdliteratuur

Nick is de populairste jongen van de school. Dat hij het vreemde nieuwe meisje Sam moet helpen vindt hij dan ook maar niks. Maar als blijkt dat Sams vader een bekende uitvinder is, en dat drie van zijn collega’s proberen de wereld te veroveren, moeten Sam en Nick samen een oplossing verzinnen.

De gekke uitvinders Eego, Isteria en Neuro zitten samen in een oud klooster in Italie. Sam en Nick gaan op weg om hun plannen te verijdelen, maar ze zijn niet de enigen. Ook de minister heeft inmiddels lucht gekregen van de plannen van de uitvinders en hij stuurt de generaal en zijn supergeheime Alfa-Omega-Delta-Eliteteam om de uitvinders uit te schakelen. De titel van de reeks ‘Uitvinderszootje’ zegt het al: het wordt een gigantisch zootje in Italië. De uitvinders maken er een potje van, maar ook het leger handelt niet erg bekwaam. De blunders volgen elkaar snel op. Spinnen die uit een computer komen, explosies en mini-ninjas: in De ijsmodulator komen ze allemaal voor. Intussen zijn Sam en Nick de uitvinders gelukkig telkens weer te slim af.

Het perspectief in De ijsmodulator wisselt tussen dat van de generaal en zijn Alfa’s, de uitvinders en Sam en Nick. Daardoor weet de lezer steeds meer dan de personages zelf. Zo weet de generaal niet wat hem overkomt als zijn kamp overspoelt wordt door kleine robotspinnetjes. De lezer weet wel hoe dat gebeurt: het zijn Sam en Nick, die de plannen van de uitvinders hebben gedwarsboomd, waardoor de spinnetjes per ongeluk in het kamp belanden. Deze perspectiefwisselingen zorgen voor dramatische ironie die grappige situaties oplevert. Daarnaast weet Embrechts zijn personages komisch neer te zetten. Dat de generaal bijzonder schietgraag is is in een paar zinnen duidelijk:

‘”Verdwijnen, meneer de minister-president? Zoals in een kopje kleiner maken?” vroeg de generaal gretig. “U bedoelt: ervoor zorgen dat er geen spoor meer van overblijft? We hebben heel mooie nieuwe bommenwerpers gekocht […]”’

De ijsmodulator is een humoristisch boek, maar Embrechts wil vooral boeken schrijven waarbij je ‘even vergeet te ademen’. Dat is met De ijsmodulator gelukt. Embrechts weet met iedere vreemde gebeurtenis de spanning weer even op te bouwen: zal het goed gaan, zijn Sam en Nick de uitvinders te slim af? Als het dan daadwerkelijk mis lijkt te gaan en Sam en Nick opgesloten worden door de uitvinders houdt Embrechts de spanning mooi vast. Toch is het eerder een verhaal om ‘in één adem’ uit te lezen dan om bij te ‘vergeten te ademen’. Echt griezelig wordt het niet: de generaal en de uitvinders worden steeds de dupe van hun eigen plannetjes, en Sam en Nick komen overal ongeschonden uit. Dat is voor het verhaal geen probleem, want als lezer wil je vooral weten wat voor vreemde oplossing Embrechts nu weer bedacht heeft.

Dit is ook meteen een nadeel. Embrechts’ De ijsmodulator wordt voortgestuwd door het plot. De gebeurtenissen volgen elkaar in hoog tempo op, maar dit zorgt ervoor dat er maar weinig ruimte is voor de karakterontwikkeling van de twee hoofdpersonen. Zo vindt Nick het eerst maar niks om met Sam op pad te gaan. Binnen een paar scènes lijkt hij dit alweer vergeten te zijn. De vriendschap tussen Sam en Nick ontwikkelt zich hierdoor wel erg snel, en vergt veel inlevingsvermogen van de lezer.

Embrechts’ fantasievolle verhaal geeft Bouwens de ruimte om all out te gaan met zijn tekeningen. Op een stripachtige wijze illustreert Bouwens de acties van de uitvinders en van Sam en Nick. Hoe gekker het personage of de gebeurtenis, hoe beter de tekening. De uitvinders worden door Bouwens heel komisch neergezet. Als aan de illustraties is te zien dat de uitvinders knettergek zijn. De tekeningen, die in het boek in blauwtinten zijn afgedrukt, zijn zo een mooie aanvulling op het geestige verhaal.

De ijsmodulator is het eerste deel van de langere ‘Uitvinderszootje’-serie. Ongetwijfeld zullen Sam en Nick in volgende delen meer avonturen beleven. Met De ijsmodulator levert Embrechts alvast een lekker gek verhaal, dat heerlijk snel weg leest en de lezer tot het laatste moment geboeid houdt.

Luc Embrechts, De ijsmodulator. Abimo, 2014.

Deze recensie is geschreven in opdracht van De Leeswelp.

Pippa heeft hele bijzondere oortjes. Ze zijn puntig, met een vachtje: het zijn echte poezenoortjes. Maar als Pippa’s moeder per ongeluk een toverspreuk zegt zijn de poezenoortjes ineens verdwenen. Pippa Poezenoortjes heeft nu alleen nog maar twee gaatjes in haar hoofd. Ze besluit op zoek te gaan naar haar verdwenen oren. Want wie is nu Pippa Poezenoortjes zonder de oortjes zelf?

Aan haar moeder belooft Pippa dat ze voor het donker thuis zal zijn. Dat loopt iets anders: Pippa moet een hele reis maken voor ze ook maar iets van haar oren terugziet. Ze komt een tovenaar tegen die heel graag een feestje wil geven, een slang die zijn vrienden wil bevrijden en een barones die met een heleboel katten in een treinstel woont. Een van haar leukste nieuwe kennissen is Herman de Wreker, die uitstervende dieren beschermt:

“’Ik heet Herman,’ zei hij. […] ‘Herman de Wreker, zo noemen ze me. Nou ja, niet iedereen, maar sommigen. Een handjevol. Toch minstens één of twee. Eigenlijk vooral ikzelf.’”

Met zijn bootje vaart Herman over zee om walvissen te redden. Dat lukt nog niet zo aardig, maar met de hulp van Pippa verjagen ze de jagers en redden ze een hele groep walvissen. Steeds weet Pippa haar nieuwe vrienden te helpen, maar van haar oren ziet ze geen spoor.

Met humor en vaart wordt de reis van Pippa beschreven. De karakters van de personages worden door de Glaser met een paar zinnen stevig neergezet. Ook de illustraties in het boek zijn mooi en voegen telkens iets toe aan de gebeurtenissen die Glaser verhaalt. Daar staat tegenover dat sommige verhaalsprongen wel erg snel gaan: zo vindt Pippa binnen vijf minuten de oplossing voor een probleem waar de tovenaar al honderddertig jaar mee rondloopt. Daarnaast zijn er een aantal details die niet helemaal kloppen: zo verkoopt Pippa in één hoofdstuk kleding uit een vuilniszak, het volgende hoofdstuk is dit een rugzak geworden. Het zijn details die het verhaal een onverzorgde indruk geven, terwijl Het wonderbaarlijke verhaal van Pippa Poezenoortjes verder erg vlot leest.

Hoe langer ze van huis is, hoe meer Pippa erachter komt dat ze ook zonder poezenoortjes nog steeds dezelfde Pippa is. Door dapper en slim te zijn weet ze zich uit iedere situatie te redden. Het enige wat Pippa nodig heeft is ‘doorzettingsvermogen en een beetje geluk’, zoals haar vader altijd zegt. De les die Pippa leert – je bent goed zoals je bent – ligt er behoorlijk dik bovenop. Het geeft het verhaal een moralistische draai die niet nodig is: ook zonder de les zo expliciet te benoemen is het verhaal de moeite van het lezen waard. Voor de jonge lezer zal dat overigens geen probleem zijn: het verhaal is spannend en grappig, en het is makkelijk om met Pippa mee te leven. En ook voor de volwassen voorlezer blijft het verhaal grappig en verrassend. Het wonderbaarlijke verhaal van Pippa Poezenoortjes is een aanrader voor jong en oud.

Martine Glaser, Het wonderbaarlijke verhaal van Pippa Poezenoortjes. Illustraties van Eline van Lindenhuizen. Uitgeverij Clavis, 2014.

Deze recensie is geschreven in opdracht van De Leeswelp.