Dag lezer,
Om een beetje inspiratie op te doen voor ik ga schrijven, lees ik mythen en sagen uit de middeleeuwen. Zo herlas ik de fabels van Esopet (of Aesopus), een collectie met dierenverhalen uit de dertiende eeuw. Esopets fabels zijn bekend – zelfs als je nog nooit van hem gehoord hebt komen de meeste verhalen je waarschijnlijk bekend voor. Esopet was vermoedelijk een slaaf. Een reden dat hij dierenverhalen schreef, was dat hij niet over mensen mocht schrijven. Daarnaast waren dieren veilig materiaal: je kon ze allerlei immorele dingen laten doen en daar een les aan verbinden, zonder dat je belangrijke personen voor het hoofd stootte. Ik lees de fabels soms in de klas. De verhalen spreken tot de verbeelding én zijn kort en krachtig, iets waar de meeste leerlingen wel van gecharmeerd zijn.
Een voorbeeld van een bekende fabel is die van de hond met zijn bot. Een hond loopt met een groot bot in zijn bek over een brug. Hij ziet zijn eigen spiegelbeeld in het water en denkt: wat een groot bot! Hij hapt ernaar, laat zo zijn eigen bot vallen, en raakt het uiteraard kwijt.
Ik moest aan deze fabel denken toen ik het laatst met andere schrijvers over onze definitie van succes had. Wat is eigenlijk succes als schrijver? Slechts weinig auteurs in Nederland kunnen van de pen leven. Met de aangekondigde BTW-verhoging op boeken zullen de inkomsten niet echt toenemen. Mijn boeken hebben een aantal goede recensies gekregen, maar zijn geen bestsellers. De kans dat er ooit een Hollywoodverfilming komt schat ik nét iets hoger dan nul. Waarom doen we het dan eigenlijk?
Succes is een bot, en er is altijd ergens anders een bot dat er aanlokkelijker uitziet – een hoger voorschot, meer verkoop, een groot interview. Tevreden zijn met het bot dat je hebt is lastiger dan wensen dat je iets anders hebt. En misschien lees ik nu iets te veel in Esopets fabel, maar ik denk dat je zelf je bot moet kiezen: zelf je definitie van succes moet bepalen, en die niet afhankelijk moet laten zijn van wat je in het water ziet. (Overigens zou Esopet geen bezwaar hebben tegen deze lezing – interpretatie is juist de bedoeling, alleen domme mensen nemen volgens hem de fabels letterlijk). Voor mij is die eigen definitie van succes: het goede woord op de goede plek, tijdens het schrijven van een nieuw hoofdstuk de tijd vergeten, een essay waar ik tevreden over ben.
Niet dat het niet leuk is om af en toe een ander bot toegeworpen te krijgen. Zo kwam ik er vorige week tijdens het nakijken achter dat een gedeelte van een van mijn essays in het vwo-examen Nederlands gebruikt was. Ik maakte zo’n vreemd geluid dat zowel mijn vriend als mijn hond even kwamen checken of het wel goed ging. Dat ging het zeker: zo kwamen mijn twee loopbanen wel heel mooi samen.
Of mijn herkansers ook zo enthousiast zijn is nog even de vraag. Voor hen is de definitie van succes op dit moment nog zonneklaar: het behalen van een diploma, dat ultieme bot dat ze zes jaar is voorgehouden. Daarna mogen ook zij hun eigen succes gaan kiezen. En misschien lezen ze zelfs nog wel eens Esopet.
Liefs,
Else
Een zeer kort verhaal
Af en toe mag ik iets schrijven voor Shortreads, een platform waar auteurs verhalen schrijven over de actualiteit. Ik had een mooie dag toebedeeld gekregen: de dag waarop leerlingen hun eindexamenuitslag kregen. In de ochtend schreef ik het (zeer) korte verhaal ‘Wachten duurt het langst’ – over wachten tot de rest van je leven eindelijk gaat beginnen.
Niet leuk, wel steengoed
Ik leerde Lotte Kok kennen op het Das Magazin Schrijfkamp in 2015. Inmiddels is haar derde boek, Wat liefde kan doen, net uit. Het is geen licht boek. Het gaat over huiselijk geweld en over hoe het is om in een relatie te zitten waarin je langzamerhand steeds minder lucht krijgt. Het feit dat het boek bestaat, is op zich al een succes: eindelijk kan ze haar eigen verhaal vertellen. Daarnaast is het meesterlijk geschreven. Ik had het in een dag uit. Leuk is het niet, wel steengoed, en ik zou het aan iedereen aanraden.